Βάισαχ το κέντρο της εξέλιξης (Auto Express 230, 9/1986)
Πώς το όνειρο των ανθρώπων της Πόρσε για τη δημιουργία ενός κέντρου έρευνας και τεχνολογίας έγινε πραγματικότητα.
Ενα από τα μεγαλύτερα ονόματα στον κόσμο του αυτοκινήτου, η Πόρσε, είναι η μικρότερη εταιρεία κατασκευής αυτοκινήτων στη Γερμανία. Παρ' όλο που η παραγωγή της είναι περιορισμένη σε σύγκριση με τους υπόλοιπους βιομηχανικούς κολοσσούς έχει αποκτήσει μια παγκόσμια φήμη όχι μόνο χάρη στα υπεραυτοκίνητα που παράγει αλλά κυρίως χάρη στο τελειότερο κέντρο έρευνας και τεχνολογίας που υπάρχει αυτή τη στιγμή στον κόσμο. Στις εγκαταστάσεις του Βάισαχ οι ερευνητές δεν ασχολούνται αποκλειστικά και μόνο με τα αυτοκίνητα αλλά και με οποιοδήποτε άλλο προϊόν υψηλής τεχνολογίας τους ζητηθεί.
Πως όμως δημιουργήθηκε το κέντρο εξέλιξης του Βάισαχ, πώς το όραμα λίγων ανθρώπων από τη στιγμή που ξαναγεννήθηκε η Πόρσε μέσα από τις στάχτες του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, έγινε πραγματικότητα; Στην αρχή η Πόρσε ήταν μια μικρή βιοτεχνία που κατασκεύαζε εκπληκτικά, για την εποχή, σπορ και αγωνιστικά αυτοκίνητα. Σιγά σιγά το όνομα Πόρσε μπήκε στη συνείδηση του κόσμου και με την αύξηση της παραγωγής άρχισαν να αυξάνονται και τα κέρδη.
Οι άνθρωποι που ήταν πίσω από την εταιρεία κατόρθωσαν σιγά σιγά να την κάνουν μια τεράστια επιχείρηση. Η άνοδος αυτή άρχισε να φέρνει τα πρώτα προβλήματα, οικονομικά και διοικητικά. Η βασική πηγή κέρδους ήταν οι υψηλές τιμές και τα μεγάλα περιθώρια. Ο κόσμος όμως πλήρωνε ξέροντας ότι έπαιρνε ένα από τα καλύτερα αυτοκίνητα στον κόσμο. Τα μεγάλα κέρδη έφερναν τα μεγάλα προβλήματα. Έπρεπε να γίνουν επενδύσεις αλλά όχι να μεγαλώσει πολύ η παραγωγή γιατί θα απαιτούνταν τεράστια ποσά για νέα δίκτυα αντιπροσώπων ενώ θα χαλούσε ίσως η φιλοσοφία των αυτοκινήτων.
Η ιδέα για τη δημιουργία ενός σύγχρονου κέντρου δοκιμών που πάντα υπήρχε στο μυαλό των ανθρώπων της εταιρείας άρχισε να παίρνει μορφή.
Βέβαια τίποτα δε γίνεται, αν δεν υπάρχει πραγματικά η ανάγκη, ιδιαίτερα αν αυτό κοστίζει κάποιο σεβαστό ποσό.
Στην περίπτωση της Πόρσε η ανάγκη δημιουργήθηκε χάρη στην περίφημη 911 που εκείνη την εποχή βρισκόταν ακόμη στο στάδιο της σχεδίασης. Αργότερα φάνηκε η χρησιμότητα του κέντρου δοκιμών και ιδιαίτερα της πίστας που μόλις είχε κατασκευαστεί. Η δίλιτρη 911 που απέδιδε 130 ίππους και έφτανε τα 200 χλμ/ ώρα χρειαζόταν μια πίστα δοκιμών κυρίως για την εξέλιξη της ανάρτησης μια και η οδική συμπεριφορά της ήταν μάλλον μέτρια. Συγχρόνως οι μηχανικοί ετοίμαζαν την 911 S, που χάρη στους 160 ίππους της έφτανε τα 220 χλμ/ώρα. Όμως η ανάρτηση ήθελε αρκετή δουλειά ακόμη μια και το αυτοκίνητο υπέρστρεφε απελπιστικά. Φυσικά στην ίδια πίστα δοκιμάζονταν και βελτιώνονταν και τα αγωνιστικά αυτοκίνητα που εδραίωναν όλο και περισσότερο τη φήμη της εταιρείας. Τα εγκαταλειμμένα στρατιωτικά αεροδρόμια και οι αυτοκινητόδρομοι δεν ήταν τα κατάλληλα μέρη για δοκιμές και η ανάγκη, για την κατασκευή ενός ερευνητικού κέντρου ήταν επιτακτική.
Ο Φέρρυ Πόρσε έδωσε εντολή στο διευθυντή εξέλιξης Χέλμουτ Μποτ να προχωρήσει στην υλοποίηση του σχεδίου. Σύντομα ειδοποιήθηκε ο Γκισλαίν Κάελ κυρίως λόγω της εμπιστοσύνης με την οποία τον περιέβαλε ο Φέρρυ Πόρσε επειδή υπήρξε στενός συνεργάτης του πατέρα του. Ο Κάελ έλαβε την εντολή να αναζητήσει μια περιοχή και να την αγοράσει, του επεσήμαναν δε ότι η ιδανική περίπτωση θα ήταν να υπήρχε ένας δρόμος με μια ευθεία 10 χιλιομέτρων.
Ο Κάελ αναζήτησε την περιοχή αυτή στο Βιμσχάιμ αλλά μετά από λίγο έκρινε ότι δεν υπήρχε εκεί αυτό που ζητούσε. Το Χόχντορφ ήταν η επόμενη περιοχή αλλά εκεί οι δρόμοι είχαν πολλές στροφές και λίγες μικρές ευθείες. Εκτός από αυτά ο δήμαρχος ζητούσε το 1959,11 παλιά μάρκα για κάθε τετραγωνικό μέτρο ενός καλού αγρού-ποσό υπέρογκο για τα δεδομένα της εποχής.
Η επόμενη εντολή του Μποτ ήταν να αναζητηθεί κάτι φτηνότερο από άποψη τιμής και διπλάσιο από άποψη χώρου. Ο σκοπός ήταν να αποκτηθεί η κατάλληλη περιοχή σε απόσταση 25 χιλιόμετρα το πολύ από τις εγκαταστάσεις του εργοστασίου, η οποία να μην έχει μεγάλο ενδιαφέρον για τους αγρότες από την άποψη της γονιμότητας του εδάφους. Έτσι επελέγη το Βάισαχ, το οποίο θα πρόσφερε και εργατικό δυναμικό. Επιπλέον η Πόρσε θα πλήρωνε σημαντικούς φόρους στις δυο κοινότητες της περιοχής το Βάισαχ και το Φλάχτ, ενώ συγχρόνως θα απασχολούσε ένα μεγάλο μέρος του εργατικού δυναμικού με αποτέλεσμα οι προκαταρκτικές συμφωνίες να προχωρήσουν γρήγορα. Επιπλέον οι οικολόγοι δεν έφεραν αντιρρήσεις για την εκλογή της περιοχής λόγω του ελώδους εδάφους παρ' όλο που την ίδια εποχή αντιδρούσαν σε ένα παρόμοιο σχέδιο της Νταίμλερ Μπέντς.
Την 1η Φεβρουαρίου 1960 ο Μποτ, ο Χέλμοντ Ρόμπολντ, ο τότε διευθυντής ερευνών της Πόρσε, ο δήμαρχος του Βάισαχ Χέρμαν Κέμπφ και ο δημότης του Βάισαχ Χέρμπερτ Λίνγκε, ο οποίος εργάστηκε σαν προϊστάμενος του αγωνιστικού τμήματος της Πόρσε επισκέφτηκαν την περιοχή που είχε επιλεγεί.
Η μορφολογία του εδάφους διέφερε από περιοχή σε περιοχή. Έτσι μέσα στην έκταση που ήθελαν να αγοράσουν υπήρχε έδαφος άγονο και πετρώδες, χωράφια, έλη και λαχανόκηποι.
Στις 18 Νοεμβρίου ο Κάελ πήρε τη γραπτή άδεια του προέδρου της κυβέρνησης να αγοράσει γη περίπου 200 αγροτεμάχια, μετά από διαπραγματεύσεις με 119 πωλητές, συνολικής έκτασης 37,92 εκταρίων. Η μέση τιμή του τετραγωνικού μέτρου ήταν μεταξύ 1 και 1,5 μάρκων, ενώ όταν επρόκειτο για λαχανόκηπο έφτανε και τα 5 μάρκα όπως λέει ο Κάελ.
Στις 16/10/1961 μπήκαν τα θεμέλια για το πρώτο έργο, μια κυκλική πίστα με διάμετρο 200 μέτρα χωρίς καθόλου πλευρική κλίση. Ο Μποτ ανέθεσε την κατασκευή της πίστας σε δυο νέους αρχιτέκτονες το Σόιτερ και τον Τούλοφ που είχαν αποσπαστεί από την υπηρεσία ύδρευσης.
Ο Κάελ λέει ότι με το ένα τρίτο των συνηθισμένων αμοιβών των αρχιτεκτόνων και με μισή μοίρα πλευρική κλίση ο Μποτ έμεινε ικανοποιημένος μια και εκπληρώθηκε ένα από τα όνειρά του. Στις 15 Οκτώβρη του 1962 εγκαινιάστηκε η πίστα με τις 356 και τη Φόρμουλα 1 που οδηγούσε ο Χέρμπερτ Λίνγκε.
Βέβαια μέχρι να κατασκευαστεί η πίστα που ήταν και το πρώτο έργο οι δυσκολίες ήταν πολλές. Η αγορά της περιοχής επεφύλαξε μεγάλα εμπόδια μια και οι συνεννοήσεις γίνονταν με 800 έως 1.000 πωλητές. Ο Κάελ θυμάται ότι αντιμετώπισε διάφορες δυσκολίες. Σε μια περίπτωση ένα χωράφι ανήκε σε μια κληρονομιά με 32 άτομα και μια κληρονόμος είχε μεταναστεύσει στην Αυστραλία σε άγνωστη διεύθυνση.
Σιγά σιγά άρχισαν να κτίζονται τα πρώτα κτίρια και να εφοδιάζονται με τον απαραίτητο εξοπλισμό. Όμως τα έξοδα ανέβαιναν πολύ και ο «υπουργός Οικονομικών της Πόρσε» Χανς Κερν βλέποντας το μέγεθος των εξόδων απειλούσε τους πάντες λέγοντας ότι θα χρεοκοπήσουν. Βέβαια κάτι τέτοιο δεν έγινε μια και ο Μποτ δεν επέτρεψε καμία μεταβολή στα αρχικά σχέδια παρ' όλο που είχαν δημιουργηθεί νέες ανάγκες.
Την ίδια εποχή ήρθαν στην Πόρσε νέοι άνθρωποι και έφεραν μαζί τους ένα πλήθος από ιδέες που έπρεπε να μελετηθούν και να δοκιμαστούν. Ο Κλάους Φον Ρίκερ, παλιός μηχανικός της BMW και υποδιευθυντής του τμήματος ερευνών της αμερικάνικης Στουντμπέηκερ ανέλαβε τη διεύθυνση του πειραματικού τμήματος και του τμήματος παραγωγής. Πολύ σύντομα άρχισε να ζητάει τη δημιουργία μιας πίστας δοκιμών όπου θα δοκιμαζόταν η αντοχή των αυτοκινήτων σε συγκρούσεις και η χρησιμότητα των ζωνών ασφαλείας, που τότε είχαν κάνει δειλά την εμφάνισή τους.
Χάρη στα έσοδά της η εταιρεία κατάφερε να επεκταθεί και να αποτελέσει ένα μοναδικό στο είδος της ερευνητικό κέντρο. Το πρώτο μέρος του σχεδίου που περιλάμβανε την αγορά των 38 εκταρίων και την κατασκευή της πίστας και των κτιρίων τελείωσε το 1969. Το δεύτερο τμήμα που περιλάμβανε τα εργαστήρια, το τμήμα κατασκευής αυτοκινήτων και τα γραφεία της διοίκησης όπου εργάζονται 800 άτομα τελείωσε μόλις το 1974. Το τρίτο τμήμα προβλέπεται ότι θα τελειώσει το 1986. Αυτό θα περιλαμβάνει πίστες δοκιμών, επέκταση των κτιριακών εγκαταστάσεων, των γραφείων, αποθήκες συγκέντρωσης ανταλλακτικών, χώρους υποδοχής των αγοραστών και έναν αεροθάλαμο. Χάρη σ' αυτή την επέκταση θα απασχολούνται στο Βάισαχ πάνω από δυο χιλιάδες άτομα.
Αυτή τη στιγμή η Πόρσε απασχολείται σε τρεις βασικούς τομείς:
- Την εξέλιξη αυτοκινήτων και κάθε είδους προϊόντων για διάφορους πελάτες.
- Την έρευνα και εξέλιξη μέτρων ασφαλείας.
- Τη σχεδίαση και εξέλιξη αγωνιστικών αυτοκινήτων.
Όμως το πρόβλημα που αντιμετωπίζει σήμερα είναι αν θα στραφεί κυρίως στην έρευνα και εξέλιξη προϊόντων που της αναθέτουν οι πελάτες της ή θα αντιμετωπίσει την επιτακτική ανάγκη για σχεδίαση νέων δικών της μοντέλων μια και τα τρία σημερινά της μοντέλα έχουν συμπληρώσει αρκετά χρόνια ζωής.
Αυτή τη στιγμή οι επιστήμονες που επανδρώνουν την εταιρεία δουλεύουν πάνω στην αμόλυβδη βενζίνη για τη χρησιμοποίηση εξελιγμένων κινητήρων με καταλύτες τόσο από τους ίδιους (944 τούρμπο) όσο και για να πουλήσουν τη γνώση τους σε τρίτους. Άλλος ένας τομέας είναι οι αεροπορικοί κινητήρες. Εξελίσσονται νέοι κινητήρες αεροπλάνων που θα κατασκευάζονται μετά από άδεια από ειδικευμένες εταιρείες αεροπορικών κινητήρων μια και η παραγωγή τους από την Πόρσε δεν είναι συμφέρουσα λόγω μικρού όγκου παραγωγής. Ήδη η Πόρσε έχει πάρει παραγγελίες για σχεδίαση και εξέλιξη προϊόντων από όλες σχεδόν τις αυτοκινητοβιομηχανίες, ακόμα και από πολεμικές βιομηχανίες (σχεδίαση του άρματος μάχης Λέοπαρντ).
Οι εργασίες της Πόρσε βασίζονται στον τέλειο μηχανολογικό εξοπλισμό που διαθέτει η εταιρεία. Το μηχανουργείο και τα χυτήρια που διαθέτει είναι από τα πιο σύγχρονα.
Η ιδιόκτητη αεροδυναμική σήραγγα περιλαμβάνει ένα σύστημα για δοκιμές κάτω από διάφορες κλιματολογικές συνθήκες ενώ υπάρχουν και ειδικά μονωμένα δωμάτια όπου δοκιμάζονται όλα τα συστήματα των αυτοκινήτων και η λειτουργία των εγκαταστάσεων ελέγχεται από ηλεκτρονικούς υπολογιστές.
Το τμήμα ερευνών περιλαμβάνει εγκαταστάσεις για δοκιμές συγκρούσεων με ηλεκτρονικά όργανα παρακολούθησης.
Εκείνο όμως για το οποίο είναι περήφανη η Πόρσε είναι το κέντρο δοκιμών των ελαστικών. Περιλαμβάνει το μεγαλύτερο τύμπανο δοκιμής ελαστικών στον κόσμο και τις τελειότερες εγκαταστάσεις. Όπως λέει ο Μποτ: τα εργοστάσια ελαστικών κάνουν τις έρευνές τους και μείς διορθώνουμε τα λάθη τους. Τι πρόσφερε όμως στην εταιρεία το κέντρο έρευνας και εξέλιξης του Βάισαχ; Απ' ότι λέει ο Μποτ πάρα πολλά.
Η δυνατότητα να σχεδιάζεις, να κατασκευάζεις και να εξελίσσεις προϊόντα για να καλύψεις τις δικές σου ανάγκες αλλά και κυρίως τρίτων δίνει εμπειρία που δε θα μπορούσε να αποκτηθεί διαφορετικά αλλά και οικονομική ανεξαρτησία. Αυτή τη στιγμή ένα ποσοστό 7-10% από την πώληση κάθε αυτοκινήτου πηγαίνει για έρευνα και εξέλιξη. Αν δεν υπήρχε το Βάισαχ το ποσοστό αυτό θα έπρεπε να είναι τουλάχιστον διπλάσιο χωρίς να υπάρχει το αντίστοιχο κέρδος.
Το σπουδαιότερο όμως είναι ότι με τα τεράστια κέρδη από τις εξωτερικές παραγγελίες μπορεί να αγοραστεί και να ανανεωθεί, ο υπερσύγχρονος εξοπλισμός του τεράστιου κέντρου ερευνών που έχει σαν στόχο την τεχνολογική έρευνα, μια και η Πόρσε σήμερα είναι κυρίως εταιρεία πώλησης υψηλής τεχνολογίας.
Αν δεν υπήρχε σήμερα το Βάισαχ τι θα ήταν η Πόρσε;
Την απάντηση τη δίνει ο ιδιοκτήτης της εταιρείας καθηγητής Φέρρυ Πόρσε: «Η Πόρσε θα ήταν μάλλον μια όχι ανεξάρτητη επιχείρηση».
