Επίσκεψη στο εργοστάσιο της ΟΖ (4Τ 335, 8/1998)
Συντάκτης: Κώστας Λακαφώσης
Ανακαλύπτοντας τον (αλουμινένιο) τροχό…
Mέχρι σήμερα πιστεύαμε ότι η κατασκευή μιας ζάντας αλουμινίου ήταν λίγο-πολύ μια απλή υπόθεση, αλλά η επίσκεψη στο εργοστάσιο της OZ στην Ιταλία μας διέψευσε πανηγυρικά.
EMΠEIPIA πρωτόγνωρη από κάθε άποψη, η ξενάγηση στο στρατηγείο της OZ. Υψηλή τεχνολογία, αυτοματισμοί και εκτεταμένη χρήση ηλεκτρονικών υπολογιστών, αποδεικνύουν ότι η κατασκευή μιας ποιοτικής ζάντας είναι υπόθεση σημαντική.
Δεν είναι τυχαία λοιπόν η τεράστια επένδυση της OZ Spa η οποία προχώρησε σε πλήρη αναβάθμιση του εργοστασίου της με στόχο να σταθεί επάξια απέναντι στον ανταγωνισμό. Βασίλειο των ηλεκτρονικών υπολογιστών μπορεί να χαρακτηριστεί το τμήμα σχεδιασμού. Κάθε νέο σχέδιο, μετά την «αρχιτεκτονική» του ολοκλήρωση περνά από τις οθόνες των μηχανολόγων μηχανικών, οι οποίοι με τη μέθοδο των Πεπερασμένων Στοιχείων ερευνούν τη βελτιστοποίηση του με στόχο τη μέγιστη δυνατή αντοχή σε συνδυασμό με το ελάχιστο δυνατό βάρος. Στη συνέχεια, και πάντα με τη βοήθεια των υπολογιστών, ο σχεδιασμός CAD (Computer Aided Design) περνά αυτόματα (με μία δισκέτα θα λέγαμε απλοποιώντας λίγο) σε παραγωγή CAM (Computer Aided Manufacturing) ενός πρωτότυπου από πολυμερές πλαστικό το οποίο βάφεται εκ των υστέρων και παίρνει τη μορφή του ολοκληρωμένου προϊόντος. Με τον τρόπο αυτό, πολύ εύκολα και γρήγορα μπορεί κανείς να πάρει στα χέρια του ένα τέλειο μοντέλο μιας καινούριας ζάντας, και να αποφασίσει για την παραγωγή ή όχι πριν αναγκαστεί να κατασκευάσει τα πανάκριβα χειροποίητα καλούπια από τα οποία βγαίνουν οι ζάντες αλουμινίου.
Στη γραμμή παραγωγής ίδια εικόνα. Από τα χυτήρια όπου ετοιμάζεται το κράμα του αλουμινίου-η OZ δεν το προμηθεύεται έτοιμο όπως άλλες εταιρίες αλλά το κατασκευάζει η ίδια-μέχρι και τον έλεγχο στεγανότητας της ζάντας, τα πάντα γίνονται με ρομποτικούς βραχίονες. Μηχανουργικές κατεργασίες, εξωτερική βαφή και τελικό βερνίκι είναι εργασίες που γίνονται αυτόματα χωρίς σε κανένα σημείο να παρεμβαίνει ανθρώπινο χέρι. Με τον τρόπο αυτό ελαχιστοποιούνται οι πιθανότητες λάθους ή αστοχίας υλικού.
Παρόλα αυτά ο τελικός έλεγχος κρίνεται απαραίτητος και ειδικοί επιθεωρητές καλούνται να διαφυλάξουν το όνομα που έχει διαμορφώσει η φίρμα στην αγορά. Ουδείς διστάζει να πετάξει στα σκουπίδια όποια και όσα κομμάτια δεν πληρούν 100% τις προδιαγραφές.
Κορυφαίος κατασκευαστής στην κατηγορία της η ΟΖ, μας έπεισε ότι δεν φείδεται εξόδων με στόχο την υψηλή ποιότητα των προϊόντων της. Σε κάθε περίπτωση δεν ξεχνάμε την επισήμανση των τεχνικών της εταιρίας, ότι σε κάθε αλλαγή τροχών δεν θα πρέπει να ξεφεύγουμε από τα όρια διαστάσεων και όφσετ που ορίζει ο κατασκευαστής του αυτοκινήτου.
Το αγωνιστικό τμήμα
Ξεκάθαρη η διαφορά φιλοσοφίας. Η παραγωγή πολύ μικρότερη και η παρουσία του ανθρώπινου παράγοντα καθοριστική. O έλεγχος εξονυχιστικός σε κάθε σημείο της παραγωγής.
Εδώ το αλουμίνιο δίνει τη θέση του στο μαγνήσιο, το οποίο είναι πιο ελαφρύ και ανθεκτικό, αλλά και σαφώς πιο ακριβό. Οι περισσότερες αγωνιστικές ζάντες της ΟΖ κατασκευάζονται από μαγνήσιο που χύνεται στο καλούπι υπό πίεση, για κάποιες όμως εφαρμογές πολύ υψηλών απαιτήσεων όπως η Φόρμουλα 1, οι ζάντες κατασκευάζονται από σφυρήλατο μαγνήσιο που προσφέρει ακόμα μεγαλύτερη μηχανική αντοχή. Όμως, ο εξοπλισμός για να κατασκευάζει κανείς ζάντες με αυτό τον τρόπο είναι εξαιρετικά υψηλού κόστους, οπότε η ΟΖ (όπως και οι υπόλοιπες ευρωπαϊκές εταιρείες), χρησιμοποιεί προμηθευτές από την Ιαπωνία οι οποίοι στέλνουν το σφυρήλατο βασικό στέλεχος πάνω στο οποίο γίνονται όλες οι μηχανουργικές κατεργασίες, η εξωτερική βαφή, και φυσικά ο ποιοτικός έλεγχος.
